Dyrektywa w sprawie zmniejszenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko wprowadza nie tylko zakaz popularnych patyczków do uszu, słomek, sztućców czy mieszadełek do napojów – w sumie na „czarnej liście” znajduje się 9 produktów objętych zakazem wprowadzenia do obrotu. Nowe przepisy wprowadzają również wymogi w zakresie oznakowania, zmniejszenia stosowania czy produkcji określonych produktów. Nie każdy plastikowy produkt zostanie objęty nowymi obostrzeniami prawnymi. Punktem wyjścia, czy dany produkt powinien zostać objęty nowym reżimem prawnym, powinna być ocena, czy spełnia on przesłanki uznania za „produkt jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych”.
5 czerwca obchodzony jest Światowy Dzień Ochrony Środowiska. Nieprzypadkowo właśnie w tym dniu Rada Unii Europejskiej oraz Parlament Europejski przyjęli dyrektywę w sprawie zmniejszenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko. Tym samym ograniczenia w zakresie korzystania z niektórych produktów wytwarzanych z plastiku stały się faktem. Do wejścia w życie dyrektywy koniecznie jest jeszcze jej opublikowanie w Dzienniku Urzędowym UE.
Definicja SUP
Zgodnie z dyrektywą przez produkt jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych należy rozumieć produkt, który (i) jest w całości lub częściowo wykonany z tworzyw sztucznych i który (ii) nie został przeznaczony, zaprojektowany ani wprowadzony do obrotu tak, aby (iii) osiągnąć w ramach okresu żywotności wielokrotną rotację poprzez zwrócenie go do producenta w celu powtórnego napełnienia lub (iv) ponownego użycia do tego samego celu, do którego był pierwotnie przeznaczony. Celem dyrektywy jest objęcie takich produktów jednorazowego użytku, które zwykle przeznaczone są do użycia tylko raz lub przez krótki okres czasu. O ile zastosowanie wspomnianej definicji nie będzie budzić wątpliwości w przypadku niektórych produktów – chociażby wspomnianych patyczków, słomek czy mieszadełek wykonanych z plastiku – o tyle w przypadku mniej popularnych produktów sytuacja nie musi być jednoznaczna.
Problem z interpretacją?
Na niedoskonałość wspomnianej definicji podczas prac nad dyrektywą zwracały uwagę organizacje non-profit. Podnoszono, że już sama deklaracja ze strony producenta, że produkt został zaprojektowany i wprowadzony do obrotu w celu ponownego użycia może spowodować nieobjęcie reżimem dyrektywy. Abstrahując od zasadności tego argumentu, można już dzisiaj zauważyć, że istnieją kwestie, których dyrektywa nie precyzuje, a które mogą być istotne dla osiągnięcia celu jej wprowadzenia. Przede wszystkim, jak udowodnić, że produkt z wykonany z tworzyw sztucznych został przeznaczony, zaprojektowany oraz wprowadzony do obrotu w celu ponownego użycia do tego samego celu? Kto o tym decyduje? Czy producent musi legitymować się jakąś dokumentacją w tym zakresie? Jak definiować ten sam cel, do którego produkt był pierwotnie przeznaczony? Odpowiedzi na te pytania wydają się istotne, zwłaszcza, że to nie producenci, a konsumenci ostatecznie zadecydują, czy dany produkt zostanie ponownie wykorzystany, czy też stanie się odpadem.
Problematyczne pojemniki na żywność
Wydaje się, że z niedoskonałości wspomnianej definicji zdaje sobie sprawę również ustawodawca unijny, a jej przejaw najbardziej widoczny jest w stosunku do pojemników na żywność. Dyrektywą zostaną objęte pojemniki na żywność, stosowane w celu umieszczenia w nich żywności, która jest (i) przeznaczona do bezpośredniego spożycia, na miejscu lub na wynos, (ii) zazwyczaj spożywana jest bezpośrednio z pojemnika, (iii) gotowa do spożycia bez dalszej obróbki takiej jak przyrządzanie, gotowanie czy podgrzewanie. Przykładem takich produktów są pojemniki na kanapki, sałatki czy pojemniki typu fast food. Natomiast zakresem dyrektywy nie powinny zostać objęte (i) pojemniki na żywność zawierające żywność suszoną lub zimną wymagającą dalszej obróbki, czy też (ii) pojemniki zawierające więcej niż jedną porcję żywności lub (iii) pojemniki zawierające jedną porcję żywności sprzedawane w ilości większej niż jedna sztuka.
Skąd ten podział? Zgodnie z dyrektywą, w przypadku pojemników na żywność (oprócz kryteriów wymienionych powyżej), decydujące, jeśli chodzi o objęcie ich zakresem dyrektywy, powinno być to, czy istnieje tendencja do pozostawiania takich pojemników w miejscach do tego nieprzeznaczonych – z uwagi na ich pojemność lub rozmiar. W ciągu roku od wejścia w życie dyrektywy Komisja opublikuje wytyczne zawierające przykłady produktów, które należy uznać za produkty jednorazowego użytku dla celów dyrektywy. Wytyczne, choć oficjalnie nie mają charakteru prawnie wiążącego, będą zapewne spełniać istotną rolę w interpretacji przepisów dyrektywy. Jak bardzo decydująca będzie to rola, okaże się w praktyce.
Blog kancelarii Eversheds Sutherland, na którym piszemy o otoczeniu prawnym wytwarzania, sprzedaży, promocji i utylizacji produktów konsumenckich. Omawiamy kierunki zmian w prawie konsumenckim i ich wpływ na biznes m.in. w kontekście "Nowego ładu dla konsumentów" KE. Poruszamy kwestie regulacyjne związane z pełnym cyklem życia produktu - od pomysłu przez wprowadzenie do obrotu, działania promocyjne, dystrybucję, handel międzynarodowy, relacje z konsumentami, w tym sprawy związane z rękojmią, gwarancją i odpowiedzialnością za produkt przez prawo konkurencji, utylizację i recykling produktów oraz zgodność działalności biznesowej z regulacjami i najlepszymi praktykami dotyczącymi ochrony środowiska. Odnosimy się również do zagadnień związanych z prawnymi aspektami doboru marki produktu oraz egzekwowaniem jej skutecznej ochrony. Serwis tworzą prawnicy zespołu Commercial oraz zaproszeni goście.
Zapisz się na newsletter. Zostaw nam adres e-mail, a powiadomienie o nowym wpisie dostaniesz na swoją skrzynkę. Do subskrybentów bloga w pierwszej kolejności trafiać będą również przygotowywane przez nas materiały specjalne.
