2022-08-11
Aktualizacje inteligentnych urządzeń RTV i AGD. Co się zmieni po nowelizacji ustawy o prawach konsumenta?

Konsumenci nie będą musieli martwić się o dostępność aktualizacji inteligentnego sprzętu RTV lub AGD. Nowe przepisy zobligują branżę do ich sumiennego dostarczania i informowania o nich. Jednak nie obędzie się bez współpracy ze strony kupujących takie urządzenia.

Dopuszczalność swobodnego wprowadzania aktualizacji oprogramowań telefonów, komputerów czy tabletów niejednokrotnie budziła wątpliwości. Kwalifikowanie takich praktyk jako zmiana umowy zawartej z konsumentem wiązało się z wprowadzaniem do umów B2C nie zawsze jasnych dla użytkowników końcowych postanowień. Do tego po stronie producentów lub sprzedawców pojawiała się obawa, że automatyczna modyfikacja (nawet krytyczna, bez której dalsze korzystanie z urządzenia nie będzie możliwe) zostanie zakwalifikowana jako praktyka naruszające zbiorowe interesy konsumentów. W końcu potrzeba zapewniania aktualizacji została dostrzeżona i w przepisach ujęta zostanie wyraźna kompetencja dla ich wprowadzania, a towarzyszyć będą jej stosowne obowiązki informacyjne względem użytkowników. Aktualnie w Sejmie trwają prace nad uchwaleniem nowelizacji ustawy z dnia 30 maja maja 2014 r. o prawach konsumenta (u.p.k.), która implementuje do polskiego porządku prawnego dwa istotne akty prawa UE: dyrektywę cyfrową (2019/770) oraz dyrektywę towarową (2019/771). To właśnie te dwa akty stanowią źródło istotnych zmian w relacjach B2C w kontekście aktualizacji oprogramowań.

Czym są towary z elementami cyfrowymi?

Procedowane zmiany dotyczyć będą m.in. towarów z elementami cyfrowymi, czyli towarów zawierających treść cyfrową lub usługę cyfrową, lub z nimi połączonych w taki sposób, że brak treści cyfrowej lub usługi cyfrowej uniemożliwiłby ich prawidłowe funkcjonowanie.

Jak wyjaśniono w preambule dyrektywy towarowej, treści cyfrowe w chwili zawarcia umowy sprzedaży towaru z elementami cyfrowymi mogą być już uprzednio zainstalowane lub, jeżeli umowa tak stanowi, mogą zostać zainstalowane później. Treści cyfrowe wzajemnie połączone z towarem mogą obejmować usługi umożliwiające tworzenie, przetwarzanie i przechowywanie danych w postaci cyfrowej lub dostęp do takich danych, takie jak „oprogramowanie jako usługa” oferowane w chmurze obliczeniowej, dostarczanie w sposób ciągły danych o ruchu w systemie nawigacji lub dostarczanie w sposób ciągły indywidualnie dostosowanych planów treningu w przypadku inteligentnych zegarków.

Do kategorii towarów z elementami cyfrowymi zaliczyć możemy chociażby inteligentne sprzęty AGD jak pralki czy lodówki wyposażone w AI, czyli sztuczną inteligencję (ang. artificial intelligence), dopasowujące temperaturę chłodzenia lub program do aktualnej zawartości lub zwyczajów użytkowników. Tym bardziej towarami z elementami cyfrowymi będą takie urządzenia jak smartfony czy tablety. W ich przypadku konieczność regularnego instalowania aktualizacji jest czymś oczywistym. 

Niezbędne aktualizacje dopuszczalne, a wręcz obowiązkowe!

Nowelizacja u.p.k. rozwiewa wątpliwości dotyczące wprowadzania przez przedsiębiorcę aktualizacji niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania treści lub usług cyfrowych, w tym aktualizacji zabezpieczeń. Projekt ustawy przewiduje, że przedsiębiorca ma za zadanie wprowadzać aktualizacje oprogramowań sprzedanych urządzeń. Konsument powinien zostać poinformowany o ich dostępności, a także o konsekwencjach ich niezainstalowania (np. brak funkcjonowania usługi lub treści cyfrowej).

Wedle art. 43i ust 3 projektu nowelizacji u.p.k., który na mocy art. 43b ust. 3 ustawy ma znajdować odpowiednie zastosowanie do towarów z elementami cyfrowymi, przedsiębiorca będzie informować konsumenta o aktualizacjach, w tym dotyczących zabezpieczeń, niezbędnych do zachowania zgodności towaru z elementami cyfrowymi z umową oraz dostarczać je konsumentowi przez czas:

  • dostarczania treści cyfrowej lub usługi cyfrowej określony w umowie, na podstawie której dostarczanie następuje w sposób ciągły, lub
  • zasadnie oczekiwany przez konsumenta, uwzględniając rodzaj i cel treści cyfrowej lub usługi cyfrowej oraz okoliczności i charakter umowy, jeżeli umowa przewiduje dostarczanie treści cyfrowej lub usługi cyfrowej jednorazowo lub częściami.

Co istotne z punktu widzenia sprzedawców i producentów, jeżeli konsument nie zainstaluje w rozsądnym czasie niezbędnych aktualizacji dostarczonych przez przedsiębiorcę, ten nie będzie ponosił odpowiedzialności za brak zgodności towaru z elementami cyfrowymi z umową wynikający wyłącznie z braku aktualizacji, jeżeli:

  • poinformował konsumenta o aktualizacji i konsekwencjach jej niezainstalowania;
  • niezainstalowanie lub niewłaściwa instalacja aktualizacji nie wynikały z błędów w instrukcji instalacji dostarczonej przez przedsiębiorcę.

Co z pozostałymi aktualizacjami?

Nowelizacja ustawy o prawach konsumenta dopuszcza także jednostronną zmianę treści lub usługi cyfrowej (w tym treści lub usługi zaimplementowanej w towarze) przez przedsiębiorcę w zakresie wykraczającym poza to, co jest niezbędne do zachowania ich zgodności. Wedle projektu ustawy wprowadzenie jednostronnej modyfikacji (aktualizacji oprogramowania) będzie dopuszczalne jeżeli spełnione zostaną następujące warunki:

  • umowa zezwala na taką zmianę i określa uzasadnioną przyczynę jej dokonania;
  • zmiana jest wprowadzana bez dodatkowych kosztów dla konsumenta;
  • konsument został poinformowany w sposób jasny i zrozumiały o zmianie.

W świetle projektowanych przepisów przedsiębiorcy – aby móc wprowadzać dodatkowe aktualizacje oprogramowań – powinni w umowach B2C ująć odpowiednio skonstruowane klauzule modyfikacyjne.

Na kim spoczywać będą obowiązki związane z aktualizacjami?

Niestety ustawodawca nie wyjaśnił, kto dokładnie będzie miał za zadanie zapewniać aktualizacje i informować o nich. Czy będzie to zadanie sprzedawcy smartfona lub smartwatcha czy może jednak producenta sprzętu z cyfrowymi funkcjonalnościami? Naturalnym wydaje się przyjęcie, że jest to obowiązek producenta jako twórcy towaru z elementami cyfrowymi, który najlepiej zna swój produkt i któremu przysługują prawa autorskie do oprogramowania oraz technologiczna swoboda w dokonywaniu zmian. Jednakże nie wynika to z przepisów procedowanej obecnie nowelizacji.

Przepisy nowelizacji ustawy o prawach konsumenta nie precyzują, kto jest adresatem powyższych obowiązków. Przeciwnie, posługują się szerokim pojęciem „przedsiębiorcy”, którego zakres może obejmować zarówno producentów elektroniki i RTV/AGD, dystrybutorów jak i sprzedawców (sieci handlowe, e-sklepy itp.), bezpośrednio od których produkty nabywają użytkownicy końcowi (najczęściej konsumenci).

Do kogo więc konsumenci będą mogli kierować swoje roszczenia w przypadku nieudostępnienia aktualizacji elementów cyfrowych nieodzownych dla funkcjonowania towaru? Skoro żądanie będzie uprawnieniem realizowanym w ramach tzw. rękojmi konsumenckiej, to adresatem będzie przedsiębiorca, od którego konsument bezpośrednio nabył towar z elementami cyfrowymi, czyli sprzedawca. Obowiązek spoczywający na sprzedawcy powinien ograniczać się do aktualizacji, które są niezbędne do zachowania przez towary z elementami cyfrowymi zgodności z umową. Jeżeli strony nie umówią się inaczej, sprzedawca nie powinien być zobowiązany do zapewniania rozszerzania funkcjonalności towarów wykraczającego poza wymogi zgodności z umową.

Aby móc skutecznie realizować nowe obowiązki, sprzedawcy powinni zabezpieczyć swoje interesy w umowach z producentami lub dostawcami sprzętu. Z uwagi na technologiczne uwarunkowania utrzymywanie zgodności towaru z elementami cyfrowymi (np. smartwatcha) z umową wymaga bezpośredniego zaangażowania jego twórców.  




Dodaj komentarz
Nick/Pseudonim
WWW
Treść

Powiadamiaj mnie o nowych komentarzach do tego artykułu
E-mail (ukryty)


O serwisie

Blog kancelarii Eversheds Sutherlandna którym piszemy o otoczeniu prawnym wytwarzania, sprzedaży, promocji i utylizacji produktów konsumenckich. Omawiamy kierunki zmian w prawie konsumenckim i ich wpływ na biznes m.in. w kontekście "Nowego ładu dla konsumentów" KE. Poruszamy kwestie regulacyjne związane z pełnym cyklem życia produktu - od pomysłu przez wprowadzenie do obrotu, działania promocyjne, dystrybucję, handel międzynarodowy, relacje z konsumentami, w tym sprawy związane z rękojmią, gwarancją i odpowiedzialnością za produkt przez prawo konkurencji, utylizację i recykling produktów oraz zgodność działalności biznesowej z regulacjami i najlepszymi praktykami dotyczącymi ochrony środowiska. Odnosimy się również do zagadnień związanych z prawnymi aspektami doboru marki produktu oraz egzekwowaniem jej skutecznej ochrony. Serwis tworzą prawnicy zespołu Commercial oraz zaproszeni goście.  

O autorach
Bądź na bieżąco

Zapisz się na newsletter. Zostaw nam adres e-mail, a powiadomienie o nowym wpisie dostaniesz na swoją skrzynkę. Do subskrybentów bloga w pierwszej kolejności trafiać będą również przygotowywane przez nas materiały specjalne.


Tagi
UOKiK (6)gry wideo (6)gry komputerowe (6)Koronawirus (6)prawo autorskie (5)
dyrektywa omnibus (5)GameDev (5)sprzedaż online (4)RODO (4)konsumenci (4)COVID-19 (3)sprzedaż detaliczna (3)Dane osobowe (3)sprzedaż konsumencka (3)ochrona własności intelektualnej (3)wyroby medyczne (3)konsument w sieci (3)zbiorowe interesy konsumentów (2)Komisja Europejska (2)domeny (2)gospodarka obiegu zamkniętego (2)środki ochrony indywidualnej (2)ochrona środowiska (2)wprowadzenie do obrotu (2)Pośrednictwo internetowe (2)nieuczciwe praktyki rynkowe (2)Usługi telekomunikacyjne (2)umowy (2)Badania kliniczne (2)piractwo domenowe (2)uprawnienia konsumenckie (2)placówki handlowe i usługowe (2)reklama (2)system kaucyjny (2)prawo konkurencji (2)P2B (2)produkt jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych (1)Prawo komunikacji elektronicznej (1)jednoosobowi przedsiębiorcy (1)wyroby akcyzowe (1)aktualizacja oprogramowania (1)kodeks cywilny (1)akcyza (1)Znakowanie (1)naruszenie znaku towarowego (1)substancje niebezpieczne (1)odstąpienie od umowy (1)Produkty lecznicze (1)Rozszerzona odpowiedzialność producenta (1)sklep internetowy (1)Max Schrems (1)Dyrektywa Digital Single Market (1)greenwashing (1)social media (1)zatory płatnicze (1)Nowy ład dla konsumentów (1)internet rzeczy (1)dyrektywa plastikowa (1)sprzęt RTV/AGD (1)Platforma Usług Elektronicznych Skarbowo-Celnych (1)inteligentne urządzenia (1)znaki towarowe (1)Europejska Agencja Chemiczna (1)produkty biobójcze (1)odpowiedzialność za produkt (1)opłata recyklingowa (1)substancje chemiczne w produktach (1)muzyka (1)TSUE (1)zielony ład (1)Privacy shield (1)influencer marketing (1)Marketing bezpośredni (1)
więcej...
Archiwum
2024
Poznaj inne nasze serwisy

Blog kodeksWpracy.pl
Blog PrzepisNaEnergetyke.pl

Ta strona internetowa używa plików cookies (tzw. ciasteczka) w celach statystycznych oraz dla prawidłowego funkcjonowania strony. Każdy może zaakceptować pliki cookies albo poprzez ustawienia przeglądarki lub wyrażenie zgody poniżej. Możliwe jest także wyłączenie cookies poprzez ustawienia przeglądarki, dzięki czemu nie będą zbierane żadne informacje. Dowiedz się więcej w naszej polityce prywatności.



Przechodzę do serwisu