Od 19 kwietnia br. Stosuje się przepisy Rozporządzenia (UE) nr 2019/515 w sprawie wzajemnego uznawania towarów zgodnie z prawem wprowadzonych do obrotu w innym państwie członkowskim („Rozporządzenie 2019/515”). Przewidziane tam rozwiązania zmierzają do zapewnienia swobodnego przepływu towarów wprowadzonych uprzednio do obrotu w jednym z państw Unii Europejskiej oraz ograniczenia tej swobody wyłącznie do przypadków proporcjonalnych i uzasadnionych.
Autorem tekstu jest Błażej Grochowski
Wzajemne uznawanie – zasada
Zasada wzajemnego uznawania ma na celu ułatwienie dostępu do rynku krajowego dla towarów które uprzednio zostały legalnie wprowadzone do obrotu w innym państwie UE. To „wzajemne uznawanie” wyraża się w przyjęciu, że skoro organy danego państwa członkowskiego nie interweniują w przypadku udostępniania produktu na rynku tego państwa, to – biorąc pod uwagę jednolity rynek w całej Unii Europejskiej – organy innego państwa członkowskiego powinny „uznać” dopuszczalność wprowadzenia takiego produktu do obrotu również w tym państwie (a przypadki ograniczenia tej swobody powinny należeć do wyjątków). Na marginesie wypada przypomnieć, że powyższa zasada była dotychczas uregulowana (z pewnymi niedociągnięciami, co skutkowało nikłym stosowaniem) w przepisach Rozporządzenia (WE) 764/2008 ustanawiającego procedury dotyczące stosowania niektórych krajowych przepisów technicznych do produktów wprowadzonych legalnie do obrotu w innymi państwie członkowskim.
Towary objęte zasadą wzajemnego uznawania
Opisywana zasada uzupełnia harmonizację regulacji produktowych na poziomie unijnym. Dotyczy zatem obrotu tylko takimi towarami (np. meble) oraz tylko takich aspektów obrotu nimi (np. zasady etykietowania ubrań inne niż odnoszące się do składu i nazewnictwa włókien), które nie są objęte prawodawstwem zharmonizowanym we wszystkich krajach UE.
Możliwość powołania się na zasadę wzajemnego uznania
Rozwiązania opisane w Rozporządzeniu 2019/515 nie działają w próżni – nie przysługują przedsiębiorcom bez uprzedniego działania regulatora. Możliwość powołania się na zasadę wzajemnego uznawania dopuszczalna jest w odniesieniu do decyzji administracyjnej:
1) którą organ wydał lub zamierza wydać w odniesieniu do towarów, które zgodnie z prawem zostały wprowadzone do obrotu w innym państwie członkowskim (tzn. towary są zgodne z prawem tego państwa członkowskiego i zostały udostępnione użytkownikom końcowym w tym państwie); oraz
2) która została wydana w oparciu o krajowy przepis techniczny mający zastosowanie w państwie członkowskim przeznaczenia danego towaru, a bezpośrednim lub pośrednim skutkiem tej decyzji jest ograniczenie dostępu do rynku lub odmowa takiego dostępu w państwie członkowskim przeznaczenia.
Co istotne, samo istnienie w krajowym porządku prawnym przepisu, który może stanowić podstawę, np. decyzji o odmowie dostępu do rynku, decyzji nakazującej dostosowanie produktu do określonych w prawie wymogów lub decyzji o wycofaniu z obrotu, nie pozwala skorzystać z zasady wzajemnego uznawania. Z rozwiązań przewidzianych w Rozporządzeniu 2019/515 można skorzystać dopiero w odpowiedzi na decyzję organu.
Przepisy, które mogą stanowić podstawę dla powyższych decyzji, muszą spełniać następujące wymagania:
1) obejmują towary lub aspekty towarów, które nie podlegają harmonizacji na poziomie ponadnarodowym;
2) wprowadzają zakaz udostępniania towarów lub towarów danego rodzaju na rynku albo, faktycznie lub z mocy prawa, wprowadzają obowiązek zapewnienia zgodności z przepisem w każdym przypadku udostępniania na tym rynku towarów lub towarów danego rodzaju; oraz
3) określają wymagane cechy towarów lub towarów danego rodzaju (np. poziom jakości, właściwości użytkowych lub bezpieczeństwa, wymiary, wymogi w odniesieniu do nazw, pod jaką towary są sprzedawane, terminologii, symboli, badań opakowań, oznakowania, etykietowania lub procedury oceny zgodności) lub nakładają inne wymogi, które mają wpływ na cykl życia towarów, np. warunki użytkowania, recykling, warunki ponownego użycia lub usuwania, jeżeli warunki te mogą mieć znaczący wpływ na skład lub ich charakter albo na ich udostępnienie na rynku.
Dla uniknięcia wątpliwości, wskazuje się wprost, że wymogi stosowania języka urzędowego danego państwa członkowskiego przeznaczenia towaru nie wchodzą w zakres powyższych przepisów (a zatem są wyłączone spod Rozporządzenia 2019/515).
Oświadczenie o wzajemnym uznawaniu i odpowiedzialność za jego treść
Na potrzeby powołania się przez przedsiębiorcę w danej sprawie na zasadę wzajemnego uznawania, producent, jego upoważniony przedstawiciel bądź importer lub dystrybutor może przygotować w odniesieniu do towarów lub towarów danego rodzaju, dobrowolne oświadczenie o wzajemnym uznawaniu. Struktura oraz informacje zawarte w takim oświadczeniu określają załączniki do Rozporządzenia 2019/515. Oświadczenie to potwierdza, że towary wprowadzono do obrotu w innym państwie członkowskim zgodnie z przepisami tego państwa. Przekazaniu takiego oświadczenia do organu powinny towarzyszyć dowody niezbędne do weryfikacji informacji w nim zamieszczonych. Po otrzymaniu właściwego oświadczenia oraz dowodów, organ zobowiązany jest zaakceptować powyższe jako wystarczające do wykazania, zgodnego z prawem wprowadzenia do obrotu w innym państwie członkowskim.
Podmiot sporządzający oświadczenie odpowiada za treść i dokładność informacji, które przekazują w oświadczeniu. Zgodnie z uchwaloną 14 sierpnia br. Zgodnie z uchwaloną 14 sierpnia br. Ustawą o wskazaniu organu prowadzącego punkt kontaktowy do spraw produktów oraz o odpowiedzialności za naruszenie przepisów rozporządzenia w sprawie wzajemnego uznawania towarów zgodnie z prawem wprowadzonych do obrotu w innym państwie członkowskim przekazanie informacji niepełnej lub niezgodnej ze stanem faktycznym lub prawnym podlega administracyjnej karze pieniężnej w wysokości do 100.000 zł (kara nakładana jest na podmiot, który sporządził oświadczenie lub na podmioty dostarczające stosowne dowody lub inne żądane przez organ informacje bądź materiały – w przypadku, gdy organ nie otrzyma oświadczenia o wzajemnym uznawaniu). Nowe przepisy wejdą w życie 10 września 2020 r.
Temat Rozporządzenia 2019/515, a także inne nowości w regulacjach produktowych, m.in. elementy Rozporządzenia (UE) 2019/1020 w sprawie nadzoru rynku i zgodności produktów oraz Rozporządzenia (UE) 2017/745 w sprawie wyrobów medycznych i projektowanej, nowej ustawy o wyrobach medycznych umożliwiającej jego wykonanie, będą również przedmiotem dyskusji prawników zespołu Commercial kancelarii Eversheds Sutherland Wierzbowski w nowej serii podcastów. Na odcinki „W ramach regulacji – podcast” zapraszamy już jesienią!
Blog kancelarii Eversheds Sutherland, na którym piszemy o otoczeniu prawnym wytwarzania, sprzedaży, promocji i utylizacji produktów konsumenckich. Omawiamy kierunki zmian w prawie konsumenckim i ich wpływ na biznes m.in. w kontekście "Nowego ładu dla konsumentów" KE. Poruszamy kwestie regulacyjne związane z pełnym cyklem życia produktu - od pomysłu przez wprowadzenie do obrotu, działania promocyjne, dystrybucję, handel międzynarodowy, relacje z konsumentami, w tym sprawy związane z rękojmią, gwarancją i odpowiedzialnością za produkt przez prawo konkurencji, utylizację i recykling produktów oraz zgodność działalności biznesowej z regulacjami i najlepszymi praktykami dotyczącymi ochrony środowiska. Odnosimy się również do zagadnień związanych z prawnymi aspektami doboru marki produktu oraz egzekwowaniem jej skutecznej ochrony. Serwis tworzą prawnicy zespołu Commercial oraz zaproszeni goście.
Zapisz się na newsletter. Zostaw nam adres e-mail, a powiadomienie o nowym wpisie dostaniesz na swoją skrzynkę. Do subskrybentów bloga w pierwszej kolejności trafiać będą również przygotowywane przez nas materiały specjalne.